اهداف آموزشي:
    1 ـ اهداف پروژه روستاي سالم را نام ببريد.
    2 ـ اهميت اصول مشاركت مردمي و همكاري بين بخشي را بشناسيد.
    
     
     هدف كلي:
    هدف اصلي پروژه روستاي سالم و شهر سالم كوششي است در جهت دستيابي به بالاترين سطح سلامت جامعه روستايي و شهري و نيل به « سلامت براي همه » تحت برنامه سازمان جهاني بهداشت از طريق بهره گيري از دو اصل مشاركت مردمي و همكاري بين بخشي.
    
 
 
اهداف اختصاصي:
    ـ افزايش دانش عمومي مردم درباره بهداشت، سلامت و بسيج مردم شهرنشين و روستايي براي مشاركت در برنامه هاي اجرايي بخشهاي مختلف توسعه.
    در جهت پيشبرد اهداف روستاي سالم در ابتداي كار آشنايي كامل مردم به عنوان مهمترين بخش و بالابردن دانش عمومي در تمامي فعاليتهاي مصوب و مورد نظر در پروژه روستاي سالم و اين كه كليات موضوع و اهداف پروژه براي تك تك افراد جامعه به صورت ملموس درآيد بسيار با اهميت است؛ در اين خصوص در روستا، بالابردن دانش عمومي از طريق كلاسهايي كه در خانه بهداشت و يا مساجد براي مــردم برگزار مي گردد، صورت مي پذيرد.
    هدف از ارتقاي دانش عمومي مردم ايجاد حس مشاركت مستقيم و غيرمستقيم در برنامه هاي اجرايي است كه اين مشاركت ها مي تواند در تمامي جنبه هاي بهداشتي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي و … باشد.
    ـ افزايش آگاهي سياستگذاران و برنامه ريزان و كارشناسان بخشهاي توسعه با هدف «سلامت براي همه » و بخصوص اهميت برنامه توسعه پايدار، سلامت و محيط در جامعه؛ در اين زمينه برگزاري گردهمايي و سمينار جهت سياستگذاران، كارشناســـان و برنامه ريزان مي تواند مفيد باشد.
    ـ گسترش فرهنگ همكاري بين بخشــي در راستاي اجراي پروژه هاي شهر سالم و روستاي سالم براي ارايه خدمات بهينه در زمينه هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، بهداشتي و خدماتي ـ رفاهي.
    اصولاً بدون همكاري بين بخشي، پروژه روستاي سالم به هيچ وجه شكل نمي گيرد.
    
     راههاي عمده براي دستيابي به اهداف پروژه روستاي سالم:
     تشكيل شوراي بهداشت در روستا 
     برگزاري جلسات ماهانه با رؤساي ادارات و پيگيري به منظور رسيدن به اهداف پروژه (اداراتي مثل بخشداريها، آب و فاضلاب، آموزش و پرورش، كميته امداد امام خميني، بهزيستي، جهاد كشاورزي، برق، مخابرات، اوقاف، نيروي انتظامي و …).
     برگزاري كارگاههاي آموزشي براي تبادل نظر مسؤولان واحدها و ارگانهاي ذي ربط.
     ارتقاي سطح دانش مردم روستا به منظور شركت فعال در اجراي طرحهاي پروژه با برگزاري جلسات آموزشي.
     به كارگيري منابع و امكانات موجود در محل جهت پيشبرد اهداف پروژه.
    
    عمليات بهسازي محيط در روستا (اقدامات انجام يافته و در دست اقدام):1 ـ بهداشت آب:
     آب يكي از نعمات بزرگ پروردگار و منشأ حيات و سرآغاز زندگي موجودات زنده است. بهسازي منابع آب مهمترين ركن تأمين آب آشاميدني سالــــــم مي باشد كه مي توان با هماهنگي و مشاركت شركتهاي آب و فاضلاب روستايي، جهاد كشاورزي، مركز بهداشت و مشاركت مردم نسبت به انجام و اجراي آن اقدام نمود. حفر و بهسازي چاه جديد آب آشاميدني و احداث منبع ذخيره و تأمين فشار آب و تهيه و نصب دستگاه كلرزني به منظور تهيه آب سالم و كافي با مشاركت ارگانهاي مذكور از جمله اقدامات انجام شده در روستاي سالم مي باشد.
    2 ـ دفع بهداشتي فاضلاب:
    دفع بهداشتي فاضلاب در روستاها خصوصاً روستاهاي كوهستاني غالباً به صورت غيربهداشتي صورت مي گيرد. عدم امكان حفر چاه به علت سنگي بودن و هزينه بالاي ايجاد شبكه جمع آوري و تصفيه فاضلاب از علل اين امر به شمار مي آيد. در روستاي الوير با مشاركت مركز بهداشت شهرستان و بخشداري و شوراي اسلامي روستا،‌شبكه جمع آوري فاضلاب به طول حدود 1000 متر با تأمين لوله سيماني با قطر از 150 تا 300 ميلي ليتر اجرا شده و جهت تكميل و توسعه كار با مشاركت شركت آب و فاضلاب روستايي، مركز بهداشت و مـردم روستا برنامه ريزي شده است.
    شرط اصلي موفق بودن در برنامه بهداشتي از جمله جمع آوري فضولات حيواني و انساني ، همكاري صميمانه مردم و هماهنگي و مشاركت شركتهاي آب و فاضلاب روستايي و بنياد مسكن و مركز بهداشت شهرستان و بخشداريهـــــــا و شوراي اسلامي مي باشد.
    
 
 
3 ـ دفع بهداشتي زباله:
    افراد جامعه بايد بدين باور برسند كه علاوه بر رعايت موازين بهداشت فردي ملزم به حفظ بهداشت محيط پيرامون خود هستند، زيرا در صورت عدم رعايت اين موضوع سلامت آنها و بهداشت ساير افراد جامعه به مخاطره خواهد افتاد. يكي از موارد مهم در زمينه حفظ و ارتقاي سلامت افراد جامعه، جمع آوري، انتقال و دفع صحيح و بهداشتي زباله مي باشد.
    با توجه به وضعيت جغرافيايي منطقه و در نظر گرفتن وضعيت اقتصادي ساكنين آن طرح جمع آوري ـ انتقال و دفن بهداشتي زباله مي تواند به مرحله اجرا گذاشته شود. پيشنهاد مي شود با تشكيل شوراي بهداشت روستا و جلب مشاركت مردم روستا و يا روستاهاي همجوار، بخشداريها، جهادكشاورزي و مركز بهداشت جمع آوري زباله به دو صورت به مرحله اجرا گذاشته شود:
    الف ـ بخش خصوصي: بخش خصوصي مي تواند با توجه به وضعيت موجود در روستاها با استفاده از چرخ دستي، گاري حمل با چهارپا، گاري موتــــــوري، يدك كش همراه تراكتور، وسيله نقليه موتوري مناسب (نيسان كمپرسي) با در نظر گرفتن هزينه ماهيانه هر خانــــوار و با نظارت خانه هاي بهداشت طرح را به مرحله اجرا درآورد. 
    ب: يا با گرفتن خودياري مردم روستا و همكاري مركز بهداشت با خريد وسيله مناسب جمع آوري ايجاد شركت تعاونـــــي تحت پوشش اداره تعاون به صورت قانوني نسبت به جمع آوري و بازيافت آن اقدام نمود.
    در روستاي الوير با همياري مردم و كمكهاي مركز بهداشت، شوراي اسلامي با تهيه يك دستگاه يدك كش كه به تراكتور موجود در روستا متصل مي گردد اقدام به جمع آوري زباله نموده و جهت دفع بهداشتي به صورت دفن در نظر است در آينده اي نزديك ادوات لازم (نظير بيل متصل به تراكتور) تهيه و دفن بهداشتي زباله نيز در اين روستا انجام گردد.
    4 ـ حمام بهداشتي: 
    وجود حمام بهداشتي در روستا و رعايت اصول بهداشتي در آن بسيار با اهميت و ضروري مي باشد. از آنجايي كه در روستاهاي كم جمعيت راه اندازي و نگهداري حمام عمومي توجيه اقتصادي ندارد و با عدم استقبال و حمايت مردم روبروست، لذا ايجاد حمام هاي خصوصي در داخل منازل مورد توجه بوده كه با تأمين مصالح و كمك در حد توان توسط ادارات ذي ربط به افراد تحت پوشش كميته امداد امام خميني (ره)، اداره بهزيستي و مشاركت مردم و نظارت بهداشت قابل دستيابي است.
    نظر به مشكلات موجود در خصوص حمامهاي عمومي اعم از مشكلات بهداشتي، اقتصادي و اجتماعي در روستاي الوير براي خانواده هاي بي بضاعت اقدام به خصوصي سازي حمام با مشاركت ارگانهايي نظير مركز بهداشت با اهداي مصالحي مثل آجر، كميته امداد امام خميني و نيز همياري مردم و شوراي اسلامي شده است و جهت افراد تحت پوشش اداره بهزيستي برنامه ريزي شده است كه خصوصي سازي با مشاركت بهزيستي و مردم انجام گردد.
    
 
 
5 ـ بهداشت مدارس:
    نظــــر به اهميت بهداشت دانش آموزان در زمينه بهداشت محيط و ساير زمينه ها ، بهسازي سرويس بهداشت و آبخوري مناسب و ايجاد سيستم آبگرم در مدارس سردسير و كوهستاني روستايي و ايجاد سيستم صابون مايع در سرويس هاي بهداشتي و آسفالت حياط مدرسه از اهميت به سزايي برخوردار است. با مشاركت و همكاري آموزش و پرورش ـ مردم خير ـ انجمن اوليا و مربيان و مركز بهداشت، سيستم صابون مايع و تأمين آب گرم در مدارس در دست اقدام است. 
    6 ـ روشنايي كوچه ها:
    روشنايي كوچه ها در شب از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد، بدين منظور مي توان با مشاركت مردم و جلب همكاري اداره برق و بخشداريها و مركز بهداشت نسبت به ايجاد سيستم روشنايي مناسب در روستا اقدام نمود كه بدين منظور با مشاركت مردم و جلب همكاري اداره برق، بخشداري و مركز بهداشت نسبت به ايجاد سيستم روشنايي معابر در روستا اقدام شده است.
    7 ـ گسترش سيستم مخابرات: 
    با كمك و مشاركت اداره مخابرات، بخشداري، مركز بهداشت و مردم روستا نسبت به اجراي پروژه واگذاري تلفنهاي خودكار 256 شماره اي به منازل تسريع به عمل آمد. ضمناً خانه بهداشت روستا از خط تلفن به صورت مشاركتي برخوردار گرديد.
    8 ـ نامگذاري كوچه ها و خيابانها و پلاك گذاري منازل با مشاركت بخشداري، اداره پست ، مخابرات، اداره برق، آب و فاضلاب و مركز بهداشت و مردم روستا انجام شده است. قابل ذكر است كه يك خيابان به نام بهورز نامگذاري شده است.
    9 ـ بهداشت مساجد و زيارتگاهها:
    در مساجد و زيارتگاهها به عنوان اماكن عمومي بايستي نكات بهداشتي و بهداشت محيطي كاملاً رعايت شود. برنامه هاي آموزشي و تشويق و مشاركت مردم روستا ـ اداره اوقاف و امور خيريه ـ جهاد كشاورزي ـ روحانيت ـ سازمان تبليغات و مركز بهداشت در ايجاد محيط سالم و بهداشتي (جمع آوري زباله ، ايجاد سرويس بهداشتي ، وضوخانه با داشتن آب گرم و ايجاد سيستم صابون مايع و همچنين عدم استفاده از جام سماور يا تشت در شستشوي استكان و نعلبكي و ايجاد ظرفشويي مناسب به منظور جايگزيني مورد توجه قرار گيرد.
    در اين زمينه نسبت به بهسازي و نوسازي ساختمان امامزاده با مشاركت مردم و اداره اوقاف، اقدام و نسبت به احداث سرويسهاي بهداشتي با كمك مركز بهداشت و مردم و ساير ارگانهاي ذي ربط اقدام شده است.
    10 ـ بهداشت غسالخانه:
    بهسازي و احداث غسالخانه بهداشتي به منظور حفظ رعايت موازين بهداشتي و جلوگيري از شستشوي ميت در داخل رودخانه ها و منازل مسكوني توصيه مي گردد در خارج از روستا و در مجاورت گورستان احداث گردد. برنامه اجرايي با مشاركت مردم روستا ـ روحانيت ـ اداره اوقاف و امور خيريه ـ سازمان تبليغات اسلامي و مركز بهداشت به مرحله اجرا گذاشته مي شود (تصويب در شوراي بهداشت بخش).
    تأمين مصالح ساختماني اصلي و نيروي انساني (تير آهن ، آجر، ماســــه و كارگر و بنا كاشي ـ سيمان) به عهده مردم ، بخشداري و اداره اوقاف و امور خيريه مي باشد كه مركز بهداشت با تأمين مقداري كاشي و سيمان مشاركت مي نمايد.
    11 ـ شن ريزي يا آسفالت:
    كثيف بودن محيط روستا مانند وجود كوچـــــــه هاي خاكي و شن ريزي نشده، تراكم گل و لاي در داخل كوچه ها، جوي ، نهر آب، سطح منازل و همچنين وجود آشغال، مواد زايد مانند كاغذ پاره ، كاه، خاكستر و … ضمن اين كه محيط كثيف و بد منظره اي ايجاد مي كنـــد باعــث آلودگـــي نيز مي گردد.
    جهت رفع مشكل مي توان با تشكيل شوراي بهداشت شامل جهاد كشاورزي ، اداره راه، مسكن و شهر سازي، مركز بهداشت، بخشداريها و مشاركت مردم در شن ريزي و … اقدام نمــــــود و با تشويق مردم مي توان از امكانات روستا مانند چهارپا، تراكتــــور و … جهت شن ريزي استفاده كرد؛ همچنين از امكانات ادارات ياد شده مورد استفاده مي شود. كه در روستاي الوير با مشاركت بخشداري و مردم كوچه ها و معابر عمومي شن ريزي شده است.
    
 
 
12 ـ دفع صحيح و بهداشتي مدفوع:
    دفع ناصحيح مدفوع از مهمترين علل شيوع بيماريها محسوب مي شود، چرا كه موجب آلودگي خاك و منابع آب و مواد غذايي مي شود.
    برحسب شرايط محلي مدفوع در چاهها دفن و يا در محفظه هاي روباز جمع آوري و پس از تخليه آن را مستقيماً در مزارع كشاورزي به عنوان كود مورد استفاده قرار مي دادند و يا به علت عدم رعايت فاصله محل دفع با چاههاي آب آشاميدني عامل اصلي اشاعه بيمايهاي عفوني و انگلــــي و اپيدمي هاي وسيع بوده است.
    دفع غير بهداشتي مدفوع از اهم مشكلات بهداشتي افراد كم درآمــــد و بي بضاعت روستايي مي باشد، لذا مي توان با هماهنگي و مشاركت مادي و حمايتي مسؤولان كميته امداد امام خميني (ره) و اداره بهزيستي ، مركز بهداشت و جهاد كشاورزي و آب و فاضلاب روستايي و جلب كمكهاي مردمي در تأمين مصالح مورد نياز از قبيل سيمان، آجر، سره توالت، در و پنجره، وسايل لوله كشي و در زمينهايي كه سنگي بوده و حفرچاه با مشكل روبرو مي باشد، با استفاده از كمپرسور به صورت سينك انفرادي در رفع مشكل اقدام نمود و يا با اجراي عمليات طرح جمع آوري فاضلاب با همكاري شركت آب و فاضلاب عمليات انتقال انجام و در خارج از روستا با احداث تصفيه خانه عمومي شرايط لازم جهت دفع بهداشتي مدفوع را فراهم نمود كه در اين راستا بهسازي توالــــت هشتاد مورد خانوارهاي بي بضاعت با مشاركت مردمي و ارگانهايي مثل مركز بهداشت و كميته امداد امام خميني با تأمين مصالحي مثل آجر، سيمان، در و پنجره، موزاييك و سنگ توالت و … همچنين مبلغ 10000 تومان به ازاي هر خانوار از طرف كميته امداد امام خميني و حدود 5000 تومان به ازاي هر نفر از طرف مركز بهداشت و مابقي با همياري خود مردم انجام گرفته است.
    13 ـ بهداشت نان:
    كنترل و نظارت بهداشتي در تهيه نان بسيار مهم است، لذا به منظور ايجاد نانوايي هاي سنتي و تنوري با سوخت هيزم با مشاركت زنان روستايي، جلب اداره غله، بخشداريها در سهم آرد و در احداث نانوايي به صورت بهداشتي با همكاري و مشاركت شوراي اسلامي ارزيابي مثبت در پي خواهد داشت (البته بدون هيچ گونه افزودني شيميايي در تهيه خمير).
    14 ـ بهداشت موادغذايي:
    انسان براي ادامه حيات به غذا نيازمند است. در صورت آلوده بودن غذا مصرف آن سبب ضعف قواي جسماني و ايجاد بيماريهاي گوناگون مي گردد.
    بنابراين لازم است مراحل توليد، نگهداري و توزيع و فروش موادغذايي طبق موازين بهداشتي انجام گيرد. به منظور حمايت از توليد كنندگان موادغذايي در روستاهــــــا مانند كارگاههاي شيره پزي ـ رب انار ـ لواشك و … در شرايط مناسب و بهداشتي لازم است روستاييان را تشويق به مشاركت در ايجاد شركتهاي تعاوني تحت پوشش اداره تعاون نمود تا مواد غذايي به صورت سالم با داشتن كد بهداشتي وارد بازار گردد.
    
 
 
15 ـ اماكن تهيه و توزيع موادغذايي:
    رعايت اصول بهداشتي در مراكز تهيه و توزيع موادغذايي از ضروريات است و عدم رعايت اين اصول مي تواند مشكلات فراواني براي انسان فراهم كند؛ بدين منظور مي توان با تشكيل شوراي بهداشت و با جلب همكاري و مشاركت بانكها ـ بخشداريها با تأمين وام قرض الحسنه براي افرادي كه مشكل اقتصادي دارند نسبت به رفع مشكل اقدام نمود.
    16 ـ بهداشت مسكن و طرح هادي:
    مراعات اصول بهداشت در تمام اركان زندگي از جمله مسكن و اماكن عمومي بايد مورد نظر قرار گيرد. رعايت اصول مهندسي ساختمان جهت اقدامات پيشگيرانه، كاهش اثرات بلاياي طبيعي (زمين لرزه، سيل ، آتش سوزي و …) در نظر گرفته مي شود.
    به منظور رعايت حداقل مسايل بهداشت محيطي مي بايست اتاقها از نور كافي برخوردار باشد و مشاركت در برنامه سفيدكاري اتاقها، بهداشت آشپزخانه، سرويس بهداشتي و … مي بايست مورد نظر قرار گيرد.
    17 ـ ايجاد فضاي مناسب و زمين ورزشي:
    به منظور استفاده بهينه از اوقات فراغت دانش آموزان و جوانان با مشاركت اداره تربيت بدني ـ بخشداريها ـ شوراي اسلامي روستاها ـ جهاد كشاورزي و مركز بهداشت اقدامات لازم جهت ايجاد مكانهاي مناسب ورزشي از قبيل تسطيح و فراهم نمودن زمين ورزشي و بهسازي ساختمانهاي رها شده شرايط مناسب جهت انجام فعاليتهاي ورزشي فراهم گردد.
    
 
 
18 ـ‌ ايجاد فضاي سبز و پارك:
    مي توان در روستاهاي گرمسير و خشك ايجاد فضاي سبز مثمر و پارك با مشاركت منابع طبيعي ـ جهاد كشاورزي شوراي اسلامي روستاها و مركز بهداشت شرايط مناسب فراهم نمود.
    19 ـ مبارزه با حشرات و جوندگان:
    حشرات و جوندگان مي توانند عوامل بيماري زا مانند انگل ها و ميكروبها، ويروسها و غيره را از راههاي مختلف وارد بدن انسان كنند و خسارتهاي اقتصادي به وجود آورند. بنابراين در روستا با مشاركت مردم، جهاد كشـــــــاورزي و شبكه دامپزشكي و …) برنامه اجرايي مبارزه با حشرات و جوندگان بايد مرحله به مرحله به اجرا گذاشته شود.
    1- بهسازي محيط (حذف پناهگاه، آب، غذا). 
    2‌ـ طعمه گذاري را (تأمين گندم و روغن به عهده مردم و تأمين سموم به عهده شبكه دامپزشكي يا جهاد كشاورزي) با نظارت و پيگيري مركز بهداشت مي توان انجام داد و موفق شد.
    20 ـ بهداشت كشتارگاهها:
    به منظور تهيه گوشت به صورت سالم و بهداشتي و جلوگيري از ايجاد آلودگي هاي بهداشت محيط و پيشگيري از انتقال بيماريها تا ايجاد مجتمع صنعتي كشتارگاه بهداشتي در مراكز شهرستان ها مي توان با مشاركت و تشويــــــق قصابان و همكاري شبكه هاي دامپزشكي و جهادكشاورزي ـ بخشداريها و مركز بهداشت ، ساختمان كشتارگاه را در داخل روستاهــــــايي كه داراي خانه هاي بهداشت مي باشند، احداث كرد. 
    21 ـ برنامه هاي آينده:
     احداث و تجهيز كتابخانه: در خصوص تجهيز كتابخانه تعداد 500 جلد كتاب و يك دستگاه ويدئو از طريق اداره ارشاد اسلامي ساوه در اختيار كتابخانه روستا قرار گرفته شد. ضمناً محل ساختمان جديد كتابخانه تهيه و احداث آن جزو برنامه هاي آينده مي باشد.
     بهسازي اماكن متروكه و رها شده: در اين خصوص بهسازي حمام قديمي و تاريخي در روستا و تبديل آن به يك محل فرهنگي ورزشي از اقدامات آينده مي باشد.
     ايجاد صنايع مونتاژ كوچك در روستا
     ايجاد تعاونيهاي مختلف در روستا
     ايجاد صندوق قرض الحسنه با مشاركت مردم روستا
     آماده سازي زمين فوتبال
     انتقال گورستان از داخل روستا به خارج روستا و ايجاد فضاي سبز
     لايروبي قنات با مشاركت جهادكشاورزي و مردم روستا در دست اقدام مي باشد (اعطاي وام بلاعوض تا سقف دو ميليون تومان).
     ايجاد سد خاكي 
     انجام طرح هادي روستاي: منوط به واريز مبلغ دو ميليون تومان و اجراي مقدمات پروژه و نقشه برداري روستا بوده كه شرايط تا حدودي فراهم است.
     موانع و مشكلات موجود را مي توان به شرح زير نام برد:
    ـ نبودن رديف محل خاص پروژه روستاي سالم جهت تأمين اعتبار طرحها و قرار نگرفتن اعتبارات مالي در سازمان مديريت و برنامه و بودجه
    ـ كمبود ادوات و ماشين آلت مخصوص
    ـ مشكلات موجود در خصوص پشتيباني و هماهنگي هاي بين بخشي.
     
□



    دفعات مطالعه اين مطلب: 2477 بار