فرهیختگان و پیشکسوت گذشته حال آینده ساوه

زندگی‌نامه علامه سید مرتضی عسگری

‌چرخ‌ روزگار، در اوان‌ كودكی، گَرد یتیمی‌ بر چهره‌اش‌ نشاند و وی‌ را از گرمای‌ مهر والدین‌ محروم‌ كرد.

‌در دَه‌ سالگی، او را به‌ امید روزی‌ كه‌ خوشه‌چین‌ دامن‌ معرفت‌ مكتب‌ امامت‌ گردد و جهان‌ اسلام‌ از كام‌ زلال‌ او بهره‌ور شود، به‌ مدرسه‌ی‌ علوم‌ دینی‌ فرستادند.

‌جدّ او آیه‌ اللّه‌ میرزا محمّد شریف‌ عسكری‌ تهرانی‌ (معروف‌ به‌ خاتمه‌ی‌ محدثین) بود. وی، سیره‌ این‌ صالح‌ را سرمشق‌ خود كرد تا روزی‌ شیوه‌ سلف‌ را احیا كند و تداوم‌ بخشد و این‌ گونه‌ بود كه‌ شد آن‌ چه‌ كه‌ شد: علامه‌ای‌ شهیر در دوران‌ معاصر.

او، شیفته‌ی‌ كتاب‌ بود و آموختن. بویژه‌ به‌ مطالعه‌ی‌ كتاب‌های‌ تاریخی‌ و سفرنامه‌ها عشق‌ می‌ورزید. دوران‌ جوانی‌اش‌ در كتابخانه‌ی‌ جدش‌ - كه‌ وكیل‌ میرزای‌ شیرازی‌ بود - در میان‌ انبوه‌ كتب، سپری‌ شد و در بحر نوشته‌ها، از بام‌ تا شام، شنا كرد و مروارید هدایت‌ صید نمود.

‌آیه‌ اللّه‌ عسكری‌ در سال‌ 1310 در دوران‌ مرجعیّت‌ ستیغ‌ آفتاب‌ تابان‌ علم‌ و فقاهت، مرحوم‌ آیه‌اللّه‌ العظمی‌ حاج‌ شیخ‌ عبدالكریم‌ حایری‌ به‌ قم‌ آمد و دروس‌ سطح‌ و مباحث‌ اخلاق‌ و تهذیب‌ و كلام‌ و تفسیر را نزد آیات‌ عظام‌ مرعشی، شریعتمدار ساوجی، پایین‌ شهری، امام‌ خمینی، حاج‌ میرزا خلیل‌ كمره‌ای(رضوان‌الله‌علیهم)، تلمّذ كرد.

‌وی، مدّت‌ چهار سال‌ در قم‌ ماند و همگام‌ با سیّدمحمود طالقانی، طرحی‌ نو برای‌ تحصیل‌ و تعلیم‌ و تفسیر علوم‌ قرآنی‌ پی‌ ریخت‌ كه‌ این‌ طرح‌ با مخالفت‌ رو به‌ رو شد و همین‌ مسئله، موجب‌ شد از قم‌ به‌ سامرا برود و دروس‌ خارج‌ را در عراق‌ به‌ اتمام‌ برساند.

‌او، در مدّتی‌ كه‌ در عراق‌ به‌ سر می‌برد، در محله‌های‌ مختلف‌ به‌ منبر می‌رفت‌ و كلاس‌های‌ درسی‌ دانشجویان‌ و طلاب‌ را‌ اداره‌ می‌كرد. در چنین‌ احوالی، اوضاع‌ شهر به‌ شدت‌ نگران‌ كننده‌ بود و تهاجم‌ فرهنگی‌ و اشعائه سكولاریسم‌ و تبلیغات‌ ناسیونالیسم‌گرایی‌ و ماركسیستی‌ در عراق‌ اوج‌ می‌گرفت. علاّمه‌ی‌ عسكری، در شرایط‌ حادّ جامعه‌ی‌ آن‌ روز به‌ خاطر استبداد و خفقان‌ شدید حزب‌ حاكمه‌ بعث، روانه‌ی‌ بیروت‌ شد و هر چند خانواده‌اش‌ از چنگ‌ این‌ رژیم‌ در امان‌ نماند، امّا او به‌ لطف‌ خدا به‌ ایران‌ آمد و در این‌ سرزمین‌ ماندگار شد.

‌علاّمه‌ سیّد مرتضی‌ عسكری، دارای‌ تألیفات‌ فراوانی‌ به‌ زبان‌های‌ عربی‌ و فارسی‌ است. او افزون‌ بر بررسی‌ كتب‌ شیعه، احادیث‌ و روایات‌ اهل‌ سنّت‌ را نیز مورد بررسی‌ قرار داده، به‌ گونه‌ای‌ كه‌ این‌ آثار، مرجع‌ و منبعی‌ قابل‌ اعتماد برای‌ آنان‌ به‌ شمار می‌رود. كوشش‌های‌ علامه‌ی‌ عسكری‌ برای‌ مصون‌ ماندن‌ اسلام‌ از تحریف، مورد تقدیر هر دو مكتب‌ قرار گرفته‌ است.

‌اكثر آثار علاّمه‌ی‌ عسكری، در كشورهای‌ عربی، بخصوص‌ در كشور مصر. منتشر و مورد استقبال‌ اسلام‌ پژوهان‌ قرار گرفته‌ است. برخی‌ از آثار علامه، به‌ زبان‌ انگلیسی‌ نیز ترجمه‌ شده‌ است. از ویژگی‌های‌ كتاب‌های‌ علاّمه‌ی‌ عسكری، بیان‌ روشن‌ و واضح‌ و نثر بسیار روان‌ و سلیس‌ آن‌ها است‌ كه‌ خواننده‌ را به‌ سوی‌ خود می‌خواند.

‌برخی‌ از كتاب‌های‌ ایشان، به‌ شرح‌ زیر است:

عقاید اسلام‌ در قرآن‌ كریم؛ ‌نقش‌ عایشه‌ در تاریخ‌ اسلام؛ مصحف‌ در روایات‌ و اخبار؛ امامان‌ این‌ امت‌ دوازده‌ نفرند؛ گریه‌ بر میّت‌ از سنت‌های‌ رسول‌ خدا(صلّی‌اللّهُ علیه‌وآله‌وسلّم) است؛ بداء یا محو و اثبات‌ الهی؛ آیه‌ی‌ تطهیر در كتب‌ دو مكتب؛‌ عصمت‌ انبیاء و رسولان؛ ازدواج‌ موقت‌ در اسلام؛ آخرین‌ نماز پیامبر؛‌ صفات‌ خداوند جلیل‌ در مكتب؛ ادیان‌ آسمانی‌ و مسئله‌ی‌ تحریف؛ سقیفه؛ معالم‌ المدرستین؛ بزرگداشت‌ یاد انبیاء؛ عدالت‌ صحابه؛ عبداللّه‌ بن‌ سباء و دیگر افسانه‌های‌ تاریخی؛ حكم‌ بازسازی‌ قبور انبیا و اولیا و عبادت‌ در آن‌ها؛ جبر و تفویض‌ و اختیار و قضا و قدر؛ نقش‌ ائمه‌ در احیای‌ دین؛ صد و پنجاه‌ صحابی‌ ساختگی.

نکات خواندنی از زندگی علامه عسگری

  « اذا مات العالم الفقیه ثلم فی الاسلام ثلمهً لایسدّها شیءٍ »

علامه عسگری شب یک شنبه، ۲۵ / ۶ / ۱۳۸۶ در پی ایست قلبی، دعوت حق را لبیك گفت. وی كه دچار بیماری كلیوی  و در بیمارستان میلاد تهران بستری بود، در سن نود و چهارسالگی ،جان به جان آفرین تسلیم كرد

احمد عابدی، پژوهشگر علوم اسلامی و استاد فلسفه دانشگاه قم و یكی از شاگردان علامه عسگری، گفت: ابتكار مرحوم علامه عسگری این بود كه برای اولین بار اسامی 150 نفر از صحابه ساختگی پیامبر اسلام(ص) را فاش كرد و گفت این افراد اصلا وجود خارجی ندارند و هر چه از ایشان نقل شده دروغ است.

نویسنده كتاب «حاشیه الهیات تجریدی» افزود: علامه عسگری در فعالیت‌های سیاسی آن زمان عراق شركت كرد و همزمان چند دانشكده و بیمارستان و مؤسسه خیریه در عراق تاسیس ‌كرد. ایشان همچنین در تبادل استاد میان این دانشكده‌ها و الازهر مصر نقش مهمی را ایفا می‌كرد. اكثر افرادی كه اكنون مسئولان عراق هستند، شاگردان مرحوم علامه عسگری و فارغ‌التحصیل دانشكده اصول دین عراق هستند كه ایشان بنا نهاده‌اند.

عابدی ادامه داد: علامه عسگری تا زمان حكومت صدام در عراق بود و وقتی صدام می‌خواست ایشان را دستگیر كند از عراق فرار ‌كرد و به ایران ‌آمد. در ایران هم سه دانشكده اصول دین در تهران، قم و دزفول را بنیان نهاد.

نویسنده كتاب «دفتر عقل و قلب» گفت: علامه عسگری طی عمر خود كارهای فرهنگی بسیاری انجام داد و بیش از پنجاه كتاب نوشت. این كتاب‌ها تاثیر بسیار زیادی بر مسلمانان گذاشت و بعضی از كتاب‌های ایشان در شیعه شدن بسیاری نقش مهمی را ایفا كرد. به طوری كه در طول تاریخ هیچ كس مثل علامه عسگری نتوانست بسیاری از غیر شیعه‌ها را شیعه كند. در این زمینه حتی از علامه امینی و سید شرف‌الدین هم ایشان موفق‌تر بوده است.

عابدی گفت: علامه عسگری همچنین مناظرات بسیاری در كشورهای مختلف داشت و معمولا در تمامی مناظرات موفق بود و توانست طرف خود را قانع كند. مناظرات علامه عسگری با علمای یهود بسیار معروف است.

وی درباره ویژگی آثار مرحوم علامه عسگری گفت: مهمترین ویژگی آثار ایشان این است كه اولا همه آثارشان را از منابع اهل سنت نوشته است و از كتاب‌های اهل سنت استفاده كرده است و ابتكار ایشان هم این است كه برای اولین بار برخی از صحابه ساختگی را مطرح كرد یعنی افرادی كه اصلا وجود خارجی ندارند و شخصیت‌های ساختگی‌اند. ایشان ثابت كرد كه این افراد به اسم صحابه پیامبر مطرح شده‌اند و حرف‌هایی كه از زبان ایشان نقل شده است دروغ است. این مهمترین كار ایشان است. علامه عسگری 150 نفراز صحابه ساختگی پیامبر را معرفی كرد.

عابدی گفت: آثار قرآنی ایشان نیز بسیار زیاد است. كتاب «القرآن الكریم و روایات المدرستین» از جمله این آثار است. مقصود ایشان از نوشتن این كتاب این است كه قرآن در مكتب اهل بیت و در مكتب اهل سنت چگونه معرفی می‌شود و قرآن را از این دو دیدگاه بررسی می‌كند و تفاوت‌هایش را بیان كرده است. این كتاب سه جلد است و فقط در سودان خیلی‌ها را شیعه كرده است.

وی درباره خصوصیات اخلاقی علامه عسگری گفت: از خصوصیات اخلاقی ایشان این است كه بسیار متواضع بودند و هرگز به نام و نشان و مال و ثروت وابستگی نداشت، به طوری كه شاید هیچكس مثل او پیدا نشود كه اعلام كند از هیچ كتابم حق‌التالیف نمی‌گیرم. علامه عسگری برای هیچ كدام از كتاب‌هایش حق‌التألیف نگرفت و می‌گفت هر كسی كه دوست دارد می‌تواند كتاب‌هایم را منتشر كند و از حقوق مادی آن استفاده كند.

نویسنده كتاب «شرح اشارات» در پایان گفت: مرحوم آیت‌الله العظمی گلپایگانی" ره " به علامه عسگری نامه‌ای نوشتند و در آن نامه ذكر كردند كه من از شما خواهش می‌كنم كه اسم من را در دانشكده خودتان بنویسید تا روز قیامت جزو خدمت‌گزاران دانشكده اصول دین محشور شوم.

 علامه سيد‌مرتضي عسكري پس از تحمل رنج حاصل از بيماري كليوي در 25 شهريور سال 86 به علت ايست قلبي در سن 94 سالگي دعوت حق را لبيك گفت و در جوار حرم كريمه اهل بيت حضرت معصومه (سلام‌الله عليها) به خاك سپرده شد. 
در قسمتي از پيام حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي كه به مناسبت در گذشت اين عالم رباني صادر شد، آمده است: اين عالم بزرگوار و سختكوش دهها سال از عمر با بركت خود را در راه پژوهش در كلام و تاريخ و حديث صرف كرد و محصول مبارك آن تاليفات و مقالاتي است كه در گستره جهان اسلام با استقبال و تحسين رو به رو شده است و در ترويج مكتب اهل بيت عليهم‌السلام موفقيت‌هاي ارزشمندي به دست آورده است.

روحش شاد  و یادش گرامی باد.

فهرستی از آثار علمی علامه عسکری

تألیفات فارسی

الف- ادیان آسمانى و مسأله تحریف.

ب- نقش ائمّه (ع) دراحیای دین (چهارده جلد).

ج- بر گستره كتاب و سنّت در شانزده جلد و در موضوعات :

1- تاریخ حدیث پیامبر (ص)

2- شیعیان اهل بیت (ع)

3- ازدواج موقّت در اسلام

4- توسّل به پیامبر خدا

5-  بَداء یا محو و اثبات الهی

6- صفات خداوند در دو مكتب

7- شفاعت پیامبر (ص)

8- آیه تطهیر

9- عصمت انبیا

10- ایجاد بنا بر قبور انبیا و اولیا

11- سنّت پیامبر (ص) در گریه بر میت

12- سنّت پیامبر (ص) در زیارت قبور

13- سنّت پیامبر (ص) در سجده بر تُربت

14- سنّت پیامبر (ص) در صلوات

15- سنّت پیامبر (ص) در زیارت انبیا و صُلحا

16- قرآن در دو مكتب

تألیفات عربى

1ـ مأة و خمسون صحابى مُختلَق (سه جلد)؛ ترجمه فارسی: یكصد و پنجاه صحابى ساختگى.

2 ـ عبدالله ‌بن سبا و أساطیر أخرى (دو جلد)؛ عنوان ترجمه فارسی: عبدالله ‌بن سبا و دیگر افسانه‌‌های تاریخی.

3ـ أحادیث ام‌المومنین‌ عـائشـه؛ ترجمه فارسی: نقش عایشه در تاریخ اسلام.

4ـ معالم المَدرستَین (سه جلد)؛ ترجمه فارسی: ویژگی‌‌ها و نشانه‌‌های دو مكتـب.

5ـ القرآن الكریم و روایات المدرستین (سه جلد).

6 ـ عقائد الإسلام من القرآن الكریم (سه جلد)؛ عنوان ترجمه فارسی: عقاید اسلام در قرآن.

7ـ قیام الأئمّة بإحیاء الدین (چهارده جلد).

8ـ دورالأئمّة فى إحیاء السنّة.

9ـ مقدّمة «مرآة العقول فى شرح أخبار آل الرسول» (دو جلد).

10ـ مقدمه برای کتاب سیری در صحیحین محمدصادق نجمی.

11ـ مع أبى‌الفتوح التلیدی فى كتابه: «الأنوار الباهرة».

12ـ مع الدكتور الوردى فى كتابه: «وعّاظ السلاطین» (جلد اوّل).

13ـ آراء و أصداء حول‌ عبدالله‌ بن‌ سبـا و روایـات‌ سیف‌ فی‌ الصحف‌ السعودیه.

14ـ طبّ الرضا (ع) و طبّ الصادق (ع).

15ـ مصطلحات إسلامیة.

16ـ مصطلحات قرآنیة.

17ـ الإحتفال بذكرى الأنبیاء و عباداللّه الصالحین.

18ـ الصحابی و عدالته.

19ـ خلفاء المدرستین.

20ـ من حدیث النبی (ص): یكون لهذه الأمّة أثنا عشر إماما.

21ـ على مائدة الكتاب و السنّة (16 جلد)، شامل موضوعات :

1- السجدة على التربة؛ 2- البكاء على المیت؛ 3- زیارة قبور أنبیاء و أئمّة و الصلحاء؛ 4- التوسّل بالنبى (ص) و التبرّك بآثاره؛ 5- الصلوات على محمد (ص) و آله؛ 6- یكون لهذه الأمّة اثنا عشر قیّما؛ 7- عدالة الصحابة؛ 8- عصمة الأنبیاء؛ 9- البناء على قبور الأنبیاء و الأولیاء؛ 10- الشفاعة؛ 11- البَداء؛ 12- الجبر و التفویض و القضاء و القَدَر؛ 13- صلاة أبى بكر؛ 14- المتعة أو الزواج المؤقّت؛ 15- شیعة اهل البیت (ع) و... .

22ـ حدیث الكساء من طُرق الفریقین؛ ترجمه فارسی: حدیث كساء در كتب‌ معتبر مكتب‌ خـلفـا و مكتـب‌ أهل‌ بیت‌ و روایات‌ صلوات‌ بر محمد و آل‌ محمـد (ص‌).

23 ـ تعلیم‌ الصلاة‌ 24ـ المصحف فى روایات الفریقین.

25ـ صفات الله ـ جلّ جلاله ـ فى روایات الفریقین.

26ـ آیة التطهیر فى مصادر الفریقین.

27ـ آخرین‌ نماز پیامبر (ترجمه صلاة ابی بکر).

28 ـ در راه‌ وحدت‌، ترجمه‌ و نگارش‌: ع‌. م‌. سردارنیـا، تهـران‌: بـنیـاد بعثـت‌، 1361.

گزارش تصویری از تشییع پیکر 
علامه سید مرتضی عسکری رحمة الله علیه