معرفی شهرستان ساوه
شهرستان ساوه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
https://www.aparat.com/v/dwxv7gs
https://itto.org/iran/city/Saveh/
شهرستان ساوه
اطلاعات کلی
کشور
ایران
استان مرکزی
مرکز شهرستانساوه
سایر شهرهاساوه، آوه، غرق‌آباد، نوبران
بخش‌هامرکزی، نوبران
سال تأسیس۱۳۱۶
اداره
فرماندارسید مهدی حسینی (سرپرست)
مردم
جمعیت۲۸۳٬۵۳۸ نفر (۱۳۹۵)[۱]
مذهباسلام؛ شیعه،
[۲]
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۸۶
وبگاهsaveh.ostan-mr.ir
شهرستان ساوه یکی از شهرستان‌های استان مرکزی ایران است که مرکز آن شهر ساوه است. این شهرستان از دو بخش به نام‌های مرکزی و نوبران تشکیل شده است.[۳]
از محصولات کشاورزی ساوه می‌توان به پسته، انار و طالبی اشاره نمود. شهرستان ساوه دارای ۱۰ هزار هکتار باغ انار می‌باشد که سالانه ۱۵۰ هزار تن انار از آن برداشت می‌شود.[۴]
جغرافیا
[ویرایش]
اراک
ساوه
زرندیه
خمین
محلات
دلیجان
شازند
آشتیان
تفرش
کمیجان
خنداب
فراهان
در تقسیمات کشوری جدید ایران که در سال ۱۳۱۶ شکل گرفت، ساوه شهرستانی تابع استان گیلان (یکم) شد. در بیستم مهر ۱۳۲۶ به تصویب هیئت‌وزیران، استان تهران تشکیل شد و شهرستان ساوه از گیلان جدا و به تهران ملحق شد. شهرستان ساوه اکنون دومین شهرستان استان مرکزی از نظر جمعیت است و از شمال به شهرستان زرندیه از شرق به استان قم از جنوب به شهرستان تفرش و از غرب به استان همدان محدود می‌شود.[۵]
به نام خداوند جان و خرد
بنیاد ساوه‌شناسی
آنچه در سال‌های اخیر از شناخت اقلیم، رجال، دانش، فرهنگ و اسناد در باب کهن‌شهر ساوه در دسترس است، به رغم کوشش‌های گسترده دانشمندان و پژوهشگران ساوه‌شناسی، بسیار ناچیز، پراکنده و نامنسجم است. تأسیس مجموعه‌ای درخور با حضور مؤثّر پژوهشگران و فرهیختگان متخصّص حوزه‌های مرتبط و نیز حمایت‌های نافذ متولّیان امور و نیز پشتیبانی همه‌جانبه همه دغدغه‌مندان و علاقه‌مندان ساوه و ساوه‌شناسی، نخستین و مؤثّرترین قدم در این عرصة علمی ـ پژوهشی و فرهنگی ملّی است.
البته بنیادهای مختلف در حوزه‌های مختلف اقلیم‌شناسی (مانند بنیاد ایران‌شناسی، فارس‌شناسی و …)، رجال‌شناسی، علمی و … آثار و برکات محسوسی در حیطة اختصاصی خود داشته و دارند و این امر، مسبوق به سوابق درخشانی نیز هست؛ در این بین «بنیاد ساوه‌شناسی» نیز در زمره این نوع از مجامع علمی و پژوهشی، چشم‌انداز روشنی خواهد داشت؛ چراکه غوامض آثار و شخصیت رجال و نیز اقلیم و اماکن ساوجی چنان‌که جسته گریخته در آثار و میراث علمی ایران و اسلام بدان‌ها اشارات مختصر و مفصّلی رفته است، حکایت از وجود حلقات مفقوده در تاریخ علم و فرهنگ ساوه دارد و یکی از طرق شناسایی این آثار، همین میراث ملموس و ناملموس ایران و جهان اسلام است. ضمناً آنچه متواتراً در اذهان و افواه پژوهشگران از جنبه‌های ساوه‌شناسی وجود دارد نیز حاکی از این حقیقت معتنابه است.
عجالتاً آنچه در این مختصر، در باب جنبه‌ها و شاخه‌های «ساوه‌شناسی» مدّنظر نگارنده است و آنچه در «بنیاد ساوه‌شناسی» برای رسیدن به این مهمات، سهل الوصول است، به قرار ذیل است:
اقلیم‌شناسی: شناخت علمی و دقیق و معرّفی جنبه‌های ممتاز اقلیمی شهر ساوه؛ عبارت از دشت ساوه، حوزه‌های آبریز، کوه‌ها، باغستان‌ها، روستاهای ممتاز و … ؛
باستان‌شناسی: بررسی علمی و پژوهشی آثار و ابنیه تاریخی و باستانی و آثار موزه‌ای و نیز برنامه‌های تفصیلی شناخت و حفّاری تپّه‌های باستانی شهر ساوه با همکاری مجامع و نهادهای علمی مرتبط در راستای تدوین «تاریخ جامع ساوه»... ؛
رجال‌شناسی: کشف، شناخت و معرّفی رجال علمی، دینی، فرهنگی و ادبی ساوه؛
کتاب‌شناسی: کشف، شناخت و معرّفی و احیاء آثار رجال علمی، دینی، فرهنگی و ادبی ساوجی و اهتمام به تدوین کتب و مجموعه مقالات و نیز انتشار نشریات تخصّصی (فصلنامه، ماهنامه و …) در این حوزه و نیز تدوین «دانشنامة جامع ساوه‌شناسی» ؛
گویش‌شناسی: بررسی همه‌جانبه و اصولی گویش کهن ساوجی در کلیه سطوح زبانشناختی و به ویژه از حیث اتیمولوژی واژگانی و نیز شناخت گستره اقلیمی و تطبیقی گویشهای همجوار و نیز شناخت و معرّفی آثار با گویش ساوجی؛
سندشناسی: اسناد مربوط به اماکن، رجال و اختصاصات تاریخی شهر ساوه در حال حاضر عمدتاً در مجموعه‌های خصوصی یا آرشیوهای اسناد ملّی همچون آستان قدس رضوی، کتابخانة ملّی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی و سایر مراکز آرشیوی نگهداری می‌شود؛ تجمیع اسناد یا لااقل تجمیع دیجیتالی این اسناد در بنیاد ساوه‌شناسی مفید فواید بسیارِ علمی و پژوهشی است؛
کتابخانه تخصّصی یا تالار ویژه منابع ساوه‌شناسی: این تالار اعم از کتب مؤلّفان و دانشمندان ساوجی در ادوار کهن و نیز آثار نوین نویسندگان متأخّر اعم از کتب، مقالات، پایان‌نامه‌ها و … است و این مجموعه قطعاً در تسهیل امور علمی و پژوهشی نویسندگان و دانشمندان و علاقه‌مندان بسیار مؤثّر خواهد بود؛
بنیاد ساوه‌شناسی به مثابه یک جاذبه گردشگری: با وجود جاذبه‌های فراوان گردشگری در شهر ساوه، با توجّه به تجمیع جامع‌الاطراف موضوعات ساوه‌شناختی، قطعاً بنیاد ساوه‌شناسی به خودی خود یک جاذبة منحصر به فرد برای گردشگران داخلی و خارجی خواهد بود.
آنچه از جوانب و ساختار «بنیاد ساوه‌شناسی» در ذهن نگارنده است، محدود به مطالب مزبور نیست و این موارد به عنوان یک مقدّمة کوتاه، به محضر دانشمندان ارجمند ارائه گردیده است
ارسال کننده: آقای روح‌الله طهمورثی ساوجی کارشناس کتابخانه ملی مجلس شورای اسلامی تهران - ایران
تهیه‌کننده: محمد شرافت ساوجی
http://بنیاد ساوه‌شناسی | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
http://همکاری کتابخانه های عمومی شهرستان ساوه با بنیاد ساوه شناسی
http://فرهیختگان و پیشکسوت گذشته حال آینده ساوه | مهر ۱۴۰۲
http://موسسه فرهنگی هنری چند منظوره دانش پژوهان روشنگر ساوه
http://موسسه فرهنگی هنری چند منظوره دانش پژوهان روشنگر ساوه
تقسیمات کشوری
[ویرایش]
- بخش مرکزی:
- دهستان طراز ناهید
- دهستان قره‌چای
- دهستان نورعلی بیک
- دهستان شاهسونکندی
- دهستان اندیس
نقاط شهری: آوه، ساوه
- بخش نوبران:
- دهستان کوهپایه (ساوه)
- دهستان بیات
- دهستان آق‌کهریز
نقاط شهری: غرق‌آباد، نوبران
مردم‌شناسی
[ویرایش]
مردم
[ویرایش]
جمعیت حاضر شهرستان ساوه به لحاظ ویژگیهای خاص از گروه‌های قومی مختلفی شکل گرفته است. برخی از آنها به دلیل مهاجرتهای اجباری در سده‌های اخیر به منطقه کوچ نموده و علاوه براین از دهه‌های قبل به دلیل رشد صنعتی و کشاورزی به‌این شهرستان مهاجرت نموده‌اند. اگر چه اهل ساوه از ابتدا فارس بوده‌اند، لکن امروزه گروه‌های قومی گوناگونی در شهر و نقاط روستایی آن ساکن هستند که توجه به آنها لازم می‌نماید. این گروه عبارتند از: شاهسونهای بغدادی که بعدها به شعبات دیگری به شرح زیر تقسیم شدندایلهای ساوه عبارتند از:ایل عرب خراسانی، ایل کرد، ایل کلهر، ایل سنگسر، ایل مغان و طایفه کله کوهی.[۶]
زبان
[ویرایش]
از آنجا که گروه‌های مختلف قومی در شهرستان ساوه ساکن می‌باشند طبعاً زبان و گویشهای متفاوتی نیز رواج دارد. دراین بین شاهسونها و مغانها به ترکی، کرد کلهر به ترکی و فارسی، کله کوهیها به فارسی با لهجه شیرازی و سنگسریها با گویش خاص سنگسری تکلم می‌نمایند.[۷]
جمعیت
[ویرایش]
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان ساوه در سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۸۳٬۵۳۸ نفر و ۸۷٬۴۴۴ خانوار بوده است.
آثار تاریخی
[ویرایش]
نمایی از مسجد جامع ساوه
نمایی از ضریح و کاشی‌کاری‌های داخلی امامزاده سید اسحاق
نظر به اینکه ساوه یکی از شهرستان‌های باستانی ایران زمین است لذا آثار باستانی آن نسبتاً زیاد می‌بوده تا اینکه در حمله مغول و بعد به دست سپاهیان تیمور لنگ اکثر آنها منهدم گردید.
- بازار ساوه - قدمت تاریخی دوره صفویه
- مسجد جامع ساوه - قدمت تاریخی دوره سلجوقی
- مناره مسجد جامع - قدمت تاریخی ۵۰۴ ه.ق
- مناره مسجد میدان - سدهٔ ۵ ه.ق
- مسجد سرخ یا انقلاب - قدمت تاریخی۴۵۳ ه.ق
- مسجد بازار ساوه - قدمت تاریخی دوره زندیه
- گنبد چهارسوق - قدمت تاریخی دوره صفویه
- قلعه دختر یا قیزقلعه - قدمت تاریخی دوران ساسانیان
- امامزاده سید اسحاق - (از نوادگان موسی کاظم- با سه واسطه) - قدمت تاریخی ۶۷۶ ه.ق
- بنای امامزاده سید حمزه - قدمت تاریخی دوره صفویه
- آرامگاه امامزاده فضل بن سلیمان - قدمت تاریخی دوره سلجوقی
- آرامگاه فاطمه بنت شجاع - قدمت تاریخی دوره صفویه
- بند شاه عباس - قدمت تاریخی قرن هفتم ه.ق
- امامزاده سید هارون - قدمت تاریخی قرن هفتم ه.ق
- امامزاده یونس - قدمت تاریخی اواخر قرن نهم
- آرامگاه اشموئیل پیغمبر - قدمت تاریخی دوره صفویه
- آرامگاه امامزاده نوح بن موسی بن جعفر - قدمت تاریخی دوره صفویه
- کاروانسرای آوه - قدمت تاریخی دوره صفویه
- کاروانسرای عبدالغفارخان (باغ شیخ) - قدمت تاریخی دوره زندیه
- کاروانسرای عبدالغفارخان (مجیدآباد) - قدمت تاریخی دوره زندیه
- تکیه باغ شیخ - قدمت تاریخی دوره قاجار
- گورستان رازین (سوسن نقین) - قدمت تاریخی هزاره اول قبل از میلاد
- گورستان کله دشت - قدمت تاریخی هزاره سوم قبل از میلاد
- پل‌های یک چشمه و هشت چشمه سرخده - قدمت تاریخی دوره صفویه[۸]
جاذبه‌های طبیعی
[ویرایش]
- رودخانه مزلقان (مزدقان چای)
- رودخانه قره‌چای
- مسافرت مارکو پولو به چین (ازراه ساوه) /معروف‌ترین سیاح فرانسوی قرن هفتم میلاد ساوه تمدن هفتم قبلاً از میلاد مسیح ساوه ثبت جهانی شده است مهندس شرافت کتاب ریشه یامی ۱۵۰۰ جانام کهن مرتضی مؤمن زاده دکتر
کشاورزی
[ویرایش]
میدان شهرداری ساوه
شهرستان ساوه در استان مرکزی، شهرستان نی‌ریز در استان فارس و شهرستان فردوس در استان خراسان جنوبی به ترتیب از مقام‌های اول تا سوم تولید انار در ایران هستند بنابراین نی ریز دومین تولیدکننده انار ایران و رتبه اول تولید انار در استان فارس دارد.[۹]
نگارخانه
[ویرایش]
نمایی از ورودی خیابان اکباتان (امام) از میدان مجسمه (شهدا) ساوه - سال ۱۳۴۱
قدیمی‌ترین عکس از مسجد جامع ساوه
قلعه دختر ساوه
حیاط شرقی امامزاده سید اسحاق ساوه
سایت مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه
میدان آزادی ساوه
سراسرنمای سد الغدیر پس از سرریز شدن و تکمیل ظرفیت، خرداد ۱۳۹۸
جستارهای وابسته
[ویرایش]
- ساوه
- فهرست شهرستان‌های ایران
منابع
[ویرایش]
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ «اداره فرهنگ وارشاد اسلامی شهرستان ساوه | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۲.
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- ↑ برداشت انار - ساوه ایسنا
- ↑ «موقعیت جغرافیایی ساوه». پورتال شهرداری. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۲.
- ↑ شهرستان ساوه استان مرکزی https://saveh.farhang.gov.ir/fa/saveh. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
- ↑ «شهرستان ساوه استان مرکزی».
- ↑ اقتباس از نشریه سیمای طلایی ساوه تک شماره ۱۳۸۱ و چاپ شده در نقشه راهنمای شهر ساوه چاپ مؤسسه جغرافیائی و کارتو گرافی سحاب
- ↑ «چهارمین فصل سفرنامه به سرزمین طلای سرخ؛ رئیس‌جمهور وارد شهرستان فردوس شد». خبرگزاری فارس. ۴ آبان ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۳ آبان ۱۳۹۰.
این یک مقالهٔ خرد ایران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
گسترش
- ن
- ب
- و
شهرستان ساوه
گسترش
- ن
- ب
- و
استان مرکزی
گسترش
- ن
- ب
- و
شهرستان‌های دارای فرمانداری ویژه
رده‌ها:
- شهرستان ساوه
- شهرستان‌های استان مرکزی
- شهرستان‌های دارای فرمانداری ویژه
- این صفحه آخرین‌بار در ۲۸ مارس ۲۰۲۵ ساعت ۱۵:۳۳ ویرایش شده است.
- همهٔ نوشته‌ها تحت مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر شرایط استفاده را بخوانید.
ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی بنیاد ویکی‌مدیا است.
- سیاست حفظ حریم خصوصی
- دربارهٔ ویکی‌پدیا
- تکذیب‌نامه‌ها
- آیین‌نامه رفتاری
- توسعه‌دهندگان
- آمار
- بیانیهٔ کوکی
- نمای موبایل
