🔮ساوه(ساوَج) گنجینۀ گمشدۀ تاریخ🔮
🎁این مقاله هدیّه‌ایست نوروزی به دوست عزیزم #حمید_رحمتی از نوجوانان #ساوه و ثواب معنوی آن هَدیّه به روح مرحوم استاد #محمد_امین‌جراحی مدیر سابق آموزش و پرورش ساوه (از بستگان این حقیر که حق استادی بر گردن بنده داشت) 💐روحش شاد💐
#ساوه تغییریافتۀ "سه‌آبه" (سه رودخانه)، شهری است در ١٣٧کیلومتری جنوب غرب #تهران و ٩٧ کیلومتری شمال غرب #قم و در #استان_مرکزی.
این شهر، چهار طایفه بزرگ به‌نام‌های خلج، بیگدلی، بیات و شاهسون داشته است.
⚔❣ساوه در جریان حمله مغول، آسیب فراوان دید. مغولان شهر را ویران کردند و ساکنان آنرا از دم تیغ گذراندند. کتابخانه‌های بزرگ ساوه طعمه حریق شد و 📚 کتاب‌ها و ابزار علمی 🌠 و نجومی 🔭 آنجا و دانشوَرانش نابود شدند...
⚔ساوه از دیرباز محل برخوردهای نظامی ایران بوده و در دوره مغول نیز گذرگاه جهانگردان بیگانه ازجمله #مارکوپولو شد.
❣پیامد حمله مغول، افت شدید جمعیت مردم ساوه بود، که کاهش سکنۀ روستاها و ویرانی دستگاه‌های آبیاری موجب سیر نزولی کشاورزی در سرزمین ساوه شد.
✍براساس رساله و دست‌نوشته‌ای از قاجار که در #کتابخانه_مجلس وجود دارد:
نویسنده از قتل‌عام مردم ساوه و ویرانی بناها و آثار آن پس از حمله #چنگیزخان_مغول یاد کرده که البته بعدها توسط #صفویان بازسازی شده است.
📉ساوه از نظر مطالعات #زلزله در محدوده محدودۀ زلزله‌خیزی بالا قرار دارد. وجود گسل آبشار #هندیس در ۱۸ کیلومتری جنوب شهر، در لرزه‌خیزی این منطقه تأثیر بسیاری دارد.
💠آثار باستانی:
🕌مَناره #مسجد_جامع ساوه با قدمت تاریخی ۵۰۴ق (عهد #سلجوقیان = #سلاجقه ) یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران است.
این #مناره ابتدا کاملاً عمودی و دارای ارتفاعی بالغ بر ۳۰ متر بود. ولی در اثر سیل ناشی از طغیان رودخانه #مزدقان (مُژدگان) در سال ۱۰۵۱ق شهر ساوه بکلی خراب شد و تنها چند اثر مستحکم باقی ماندند که #مسجد_جامع و این #مناره از آن‌جمله‌اند. که این مناره نیز در اثر سیل مایل شد و عمود بودن خود را از دست داد و بعدها بالای آن فروریخت. اکنون ارتفاع آن فقط ١۴متر است.
🕌بنای #امامزاده_سید_اسحاق (از نوادگان امام کاظم علیه السّلام) در شرق شهر ساوه، ابتدای جاده ساوه‌ـ‌قم قرار دارد و نشانی از هنرنمایی دوره #سلاجقه و سپس #صفویه است.
🕌بُقعه #اشموئیل_پیغمبر(ع) مربوط به سدهٔ ۸و۱۰ق ( عهد #صفوی ) است و در بخش مرکزی شهرستان ساوه، روستای #پیغمبریه واقع شده است.
🏯 #کاروانسرای_آوه مربوط به دوره صفوی است که در شهرستان ساوه، روستای #آوه (جنوب ساوه) واقع شده است.
🕌 #مسجد_بازار_ساوه مربوط به دوره #زندیه است و در ضلع شمالی #تکیه_بازار واقع شده است.
🏯دو #کاروانسرای #عبدالغفارخان (در دو روستای #مجیدآباد و #باغ_شیخ ) مربوط به دوره #زندیه هستند.
🏰پلهای #یک_چشمه و #هشت_چشمه #سرخده مربوط به دوره صفوی بوده و در شهرستان ساوه، #روستای_سرخ واقع شده‌اند.
⛰ #سد_ساوه بر رود #قره_سو در ٢٠ کیلومتری جنوب غربی ساوه، معروف به #بند_شاه_عباس صفوی و #دریاچه کنار آن نیز از جاذبه‌های گردشگری ساوه است.
💠برخی مشاهیر ساوه:
🔰جناب #حسین_بن_روح_نوبختی(ع) سومین نائب خاصّ (از چهار نایب) #امام_زمان(عج) از اهالی #آوه در نزدیکی #ساوه بوده.
🔰 #ابوالفرج_ساوجی از نویسندگان و کُتّاب #آل_بویه
🔰 #سلمان_ساوجی از شاعران و غزل‌سرایان قرن ٨ق و معاصر #حافظ
🔰 #نظام_الدین_ساوجی
شاگرد بزرگ مرحوم #شیخ_بهائی که پس از وفات ایشان نزد #شاه_عباس_صفوی مقام والایی یافت و در #حضرت_عبدالعظیم #ری (جنوب تهران) تدریس میکرد و اندکی پس از وفات سلطان، همانجا درگذشت.
📕او نیز مانند استادش #شیخ_بهایی (که کتابی حاوی مطالب زیبای متنوّع بنام #کشکول نوشته) کتابی دارد بنام #زینة_المجالس
💠صنایع دستی:
🏺در زمان #سلجوقیان ساوه یکی از مراکز مهم #سفالگری بود.
🖼همچنین #گلیم ساوه یکی از آثار مشهور کشور است که از دوره #صفوی در این شهر رواج داشته است.
💐 روستای #نورعلی_بیگ در بخش مرکزی شهرستان ساوه، در بافت #گلیم مشهور است.
🌷 #سفره_آرد یا به قول محلی‌ها #اون_سفرا از دیگر دست‌بافت‌های مردم این دیار است. #سفره_آرد #گلیمی ظریف از نخ پنبه است و معمولاً در 🍞نان‌پزی♨️ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
💠صنایع دیگری چون #قالیبافی #رودوزی_سنتی #منبت_کاری چوب، #قلمزنی نیز در ساوه رواج دارد.
🍎🍈محصولات معروف ساوه، #انار #طالبی و #خربزه است.
📚منابع:
ساوه سرزمین م‍ق‍دس، ع‍ل‍ی‌اص‍غ‍ر ع‍اب‍دی‍ن؛ ساوه از آغاز اسلام تا اوایل دوره صفویان، مسعود فتح اللهی؛ ساوه شهر باستانی، احمد نعمتی؛ ساوه در دوران اسلامی: بافت تاریخی و آثار معماری، حسن کریمیان؛ سیمای میراث فرهنگی استان مرکزی، رحم‌دل؛ سفرنامه عراق عجم، ناصرالدینشاه قاجار؛ جغرافیای ساوه، مرتضی سیفی؛ ساوه در گذر تاریخ، خسرو امیرحسینی؛ دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر، سازمان میراث فرهنگی
به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد عقیقی در نشست هماهنگی فاز دو پروژه بین‌الملی مدیریت مشارکتی جنگل و مراتع (جایکا) در حوزه آبخیز کارون بزرگ، اظهار کرد: پروژه جایکا با مطالعات توجیهی شروع شد و دستاوردهایی را داشته است.
ttp://www.ngo22.ir/ دوستاران آوی طبیت استان تهران
ساوه رابنشناسیم به قلم مهندس محمد شرافت ساوجی/ آیا می دانیم ساوه ...؟
