صفحه اول مقالات >> معرفی کتاب «تاریخ آب و آبرسانی ساوه»

معرفی کتاب «تاریخ آب و آبرسانی ساوه»

شناسنامه کتاب
نام کتاب: تاریخ آب و آبرسانی ساوه
مولفین: مهندس محمد شرافت و مهندس داوود کاهه
ناشر: دارالهدی
نوبت چاپ: اول – پاییز 80
تیراژ: 1000 جلد

کتاب تاریخ آب و آبرسانی ساوه کتابی 127 صفحه‌ای، جالب، کامل، جامع و خواندنی است که در آن به همه آثار تاریخی، باستانی، آداب و رسوم، موقعیت جغرافیایی و تاریخی ساوه اشاره شده است و می‌توان گفت که یکی از کتب جامع شهر ساوه می‌باشد.
این کتاب پس از مقدمه و پیشگفتار و تاریخچه آب به هفت فصل تقسیم بندی می‌شود که این هفت فصل نیز خود شامل قسمت‌های دیگری می‌شود که در ادامه مطالب به توضیح این فصل‌ها می‌پردازیم:

فصل اول: آب از دیدگاه اسلام و ائمه
از قسمت‌های مهم این فصل می‌توان به موضوعاتی چون: آب؛ اولین مایه خلق شده، آب مایه رفاه و آسایش بشر، آب باران و ثمرات آن و ... اشاره کرد.

فصل دوم: کلیات ساوه
این فصل یکی از مهم‌ترین فصل‌های این کتاب می‌باشد چون در این فصل به «حدود جغرافیایی ساوه، تقسیمات کشوری، هواشناسی و اقلیم، رودخانه‌ها، کوه‌ها، بادها، تاریخ، تاریخچه بند شاه عباس، یخچال‌ها، حمام‌ها، آسیاب‌های قدیمی و آثار قدیمی ساوه» اشاره شده است.

فصل سوم: تاریخچه آبرسانی ساوه
این فصل همانطور که از نامش پیداست به «تاریخچه آب ساوه، قنات‌ها، آب نیم منه، و ساوه قبل و پس از ساخت شبکه آبرسانی» اشاره دارد. در این فصل عکس‌ها، توضیحات و مدارکی از چگونگی آبرسانی در زمان قدیم و نام مشترکین، و نمودارهایی از تعداد چاه‌ها و مقدار آب استخراج شده در شهر ساوه وجود دارد.

فصل چهارم: تاریخ آب از زبان بزرگان و اساتید شهر
در این فصل تعدادی از افراد قدیمی و متخصص به توضیح وضعیت آب در پنجاه سال پیش، تاریخچه آب ساوه، ماجرای روحی که آب می‌دزدید، تقسیم بندی املاک ساوه قدیم پرداخته‌اند، که «ماجرای روحی که آب می‌دزدید!» به نظر جالب می‌رسد. قسمتی از این ماجرا به طور خلاصه در زیر آمده است:
در زمان قدیم می‌بایست آب مصرفی خانه از طریق مجاری اصلی به سوی خانه‌ها هدایت می‌شده است، حمامی قدیمی در محله قلعه نو وجود داشته که می‌بایست آب آن از روبروی ژاندارمری که در زمان قدیم قبرستان شهر بود پر می‌شد. مسئول حمام که کوره سوزان نام داشته شبانه به محل قبرستان می‌رود و آب را هموار می‌کند تا به طرف حمام سرازیر شود و می‌رود ولی پس از مدتی میراب ( مسئول اصلی تقسیم کردن آب) سر می‌رسد و جلوی آب را می‌بندد و وقتی کوره سوزان می‌بیند که آب قطع شده است دوباره می‌آید و آب را هموار می‌کند و می‌رود ولی دوباره میراب می‌آید و جلوی آب را می‌بندد.
این بار وقتی کوره سوزان می‌بیند آب بسته شده به محل می‌رود و آب را باز می‌کند و در تابوتی که در آن نزدیکی قرار داشت رفته و می‌خوابد هنگامی که میراب می‌آید از تابوت بیرون آمده و میراب را ترسانده که میراب از وحشت غش می‌کند و کوره سوزان با خیال راحت آب را به سوی حمام هدایت می‌کند!!

فصل پنجم: خشکیدن دریاچه ساوه رویا یا حقیقت
این بخش که به وسیله دکتر ذکایی ساوجی تهیه شده است منبع کامل و جالبی از دریاچه قدیم ساوه می‌باشد که شاید کامل‌ترین منبع در مورد این دریاچه می‌باشد. در ادامه این بخش توضیحاتی نیز از قلعه «قیز قلعه» می‌باشد که گویی در آن زمان در لبه دریاچه ساوه قرار داشته است.


فصل ششم: کوزه‌گری در ساوه
در زمان‌های گذشته کوزه‌گری یکی از کارهای مهم مردم ساوه بوده است چون کوزه‌گری مرتبط با آب بوده و می‌بایست این شغل نیز در کنار دیگر شغل‌های قدیمی وجود داشته باشد. این بخش به توضیح سفالگری در ساوه، ماده اولیه و فنون کوزه گری، نقش کوزه، انواع آن و سفالینه‌های دیگر، فروش کوزه و کوزه‌گران و موقعیت اجتماعی آنان، کاربردهای مختلف کوزه و نمایش انواع عکس‌های کوزه و کارگاه‌های کوزه‌گری پرداخته است.
این فصل منبع خوبی برای تهیه تحقیق و مقاله برای دانش‌آموزان و دانشجویان در رابطه با کوزه و سفال می‌باشد.

و فصل هفتم: آب انبارها از دید فنی
این بخش به بررسی تعدادی از آب انبارهای مهم و قدیمی ساوه از قبیل: آب انبار مسجد جامع - آب انبار میدان – آب انبار حاج میرزا حسین عاملی – آب انبار چهار سوق پرداخته است که کلیه عکس‌ها و نقشه‌های مربوط به آنها وجود دارد.
در پایان نیز عکس‌ها و تصاویری از اماکن دیدنی و تاریخی، آب انبارها، پل سرخده، قیز قلعه بند شاه عباس و... وجود دارد که همانطور که توضیح داده شد کتابی کامل و مرجع برای اهالی ساوه می‌باشد.

در پایان لازم می‌دانیم از نویسندگان این کتاب که زحمات فراوانی را برای جمع آوری این مطالب کرده‌اند تشکر به عمل آوریم.